Chronische Hyperventilatie ontleed
Wat is hyperventilatie?
Wanneer een persoon meer - sneller of dieper - ademt dan normaal, spreekt men van hyperventilatie.
De meest gekende vorm hiervan is de acute hyperventilatie-aanval, waarbij een persoon als reactie op een zware lichamelijke inspanning of een bijzonder stressvolle situatie tijdelijk sneller en dieper gaat inademen. Het is niets om je zorgen over te maken, het is niet schadelijk voor het lichaam en het gaat vaak vanzelf weer over.
Minder bekend is chronische hyperventilatie, ook wel verborgen hyperventilatie genoemd, waarbij een persoon langdurig sneller en dieper gaat inademen dan noodzakelijk is. Deze vorm van hyperventilatie is niet gebonden aan een lichamelijke inspannig, maar is in rust vaak sluimerend aanwezig.
Wat gebeurt er bij chronische hyperventilatie?
Wanneer we ademen op een normaal ritme en met een normaal volume, wordt er zuurstof naar ons lichaam getransporteerd en koolstofdioxide afgevoerd. Wanneer we systematisch te snel ademen, ontstaat er een disbalans waarbij er teveel koolstofdioxide wordt uitgeademd. Hierdoor verandert de zuur-base balans in het bloed, met als belangrijkste gevolg dat het zenuwstelsel veel prikkelbaarder wordt.
Het langdurig onbewust over-ademen heeft op termijn een negatieve impact op de werking van je lichaam en kan allerlei (soms vage) gezondheidsklachten veroorzaken.
Wat zijn de klachten die kunnen horen bij chronische hyperventilatie?
- Gevoel van benauwdheid op de borst
- Hartkloppingen
- Hoofdpijn
- Duizeligheid of ijlhoofdigheid
- Tintelingen of voosheid in de handen, voeten en rond de mond
- Overmatige vermoeidheid ondanks het idee van een goeie nachtrust
- Spierpijn -en spanning, voornamelijk rond de schouders en de borstkas
- Spijsverteringproblemen: maaglast, constipatie, diarree …
- Emotionele klachten: nervositeit, kort lontje, vermijdingsgedrag, paniekaanvallen
- Cognitieve klachten: verminderde concentratie, geheugenproblemen …
Bij personen met chronische hyperventilatie is er veelal een brede waaier aan vage, maar niet minder invaliderende, klachten aanwezig. Mensen hebben vaak een hele reeks (negatieve) onderzoeken achter de rug (cardioloog, neuroloog, fysische geneeskunde, psychiater …) voor de diagnose wordt gesteld, of in vele gevallen wordt deze diagnose vaak helemaal niet gesteld.
Wat kan je zelf doen aan chronische hyperventilatie?
- Sta eens stil bij je eigen ademhaling: adem ik snel of traag, hoog (borst) of laag (buik), door de neus of door de mond?
Probeer daarna om je inademing te verplaatsen naar de buik zodat je middenrif goed beweegt, en probeer je uitademing te verlengen en langer te maken dan je inademing.
- Ga op zoek naar de trigger (stressfactor) die aan de basis ligt van de chronische hyperventilatie. Het is belangrijk deze ook aan te pakken, want anders zullen de klachten in stand gehouden worden.
- Probeer voldoende aan lichte intensiteit te blijven bewegen, bij voorkeur in de buitenlucht.
- Raadpleeg je huisarts om je verder professioneel te laten begeleiden door bv. een kinesitherapeut, psycholoog …
Door Hanne.
